Historia

Jastrowie swoją historią sięga 1560 roku, kiedy to na północ od rzeki Młynówki Pomorzanie założyli wieś. Polacy uczynili to samo później po jej południowej stronie. Podział na dwie pierwotne osady widoczny jest do dnia dzisiejszego w rozplanowaniu miasta.
Pod koniec XVI wieku kiedy przedstawicielem króla Polski na tych terenach był starosta Stanisław Górka, pomorska część osady została połączona z polską i rozpoczął się intensywny rozwój całości, szczególnie pod względem handlu i rzemiosła.

Jastrowie prawa miejskie otrzymało 5 maja roku 1602. Nastąpiło to dzięki staraniom Piotra Potulickiego, ówczesnego starosty ujsko-pilskiego. W 1603 roku prawa te zostały potwierdzone przez króla Zygmunta III Wazę. Było to impulsem do dalszego, przyspieszonego rozwoju miasta. Nowymi osadnikami byli mieszkańcy Pomorza Zachodniego, Żydzi i Szkoci. Już w I połowie XVII w. liczba ludności wynosiła ok. 1200 osób jednak późniejsze wojny i pożary zahamowały dobrze zapowiadający się rozwój miasta.

Miasto słynęło z licznych procesów czarownic, które odbywały się w XVII i XVIII wieku. Ostatni proces datuje się na 1733 rok.

Wiek XIX przyniósł dynamiczny rozwój przemysłu. W 1869 roku zainstalowano w Jastrowiu pierwszą maszynę parową, działało już kilka fabryczek obuwia, fabryka wełny czesankowej, wytwórnia maszyn, odlewnia żeliwa i wytwórnia wyrobów tytoniowych. Od 1879 roku przebiega przez miasto kolej na trasie Szczecinek – Piła. W 1908 r. zbudowano linię kolejową do Czaplinka, a w 1914 roku otwarto do użytku linię kolejową Jastrowie – Węgierce.

W 1945 r. Jastrowie będące elementem „pasa przesłaniania” Wału Pomorskiego, stanowiło silny punkt oporu Niemców.

Miasto Jarmarków

W Jastrowie odbywały się duże jarmarki. Co roku odbywał się jarmark świętojański (24 VI), św. Michała (29 IX) oraz jarmark w pierwszą niedzielę po Wielkanocy. W połowie XVIII w.  jarmarków było już 7 rocznie. Przez cały okres dziejów, Jastrowie rozwijało się jako poważny ośrodek produkcji rzemieślniczej, kwitło sukiennictwo, krawiectwo i szewstwo.  Odbywały się 3 jarmarki rocznie na len, 4 na bydło i konie oraz 3 kramne.

Walory przyrodnicze
Największym atutem okolic Jastrowia jest przyroda. Ponad 70% powierzchni gminy zajmują lasy. Jest to najwyższa lesistość w Wielkopolsce i jedna z najwyższych w Polsce. Podziw budzą jeziora z czystą wodą i rzeki – największa Gwda, ale i mniejsze: Piława, Rurzyca czy Płytnica. Na rzekach tych wyznaczono szlaki kajakowe. Spływy są bardzo atrakcyjne ze względu na malowniczość krajobrazu, bogatą faunę i florę tych okolic. Zachwycać może rezerwat przyrody „Diabli Skok” i szereg pomników przyrody – kilkusetletnich dębów, wiekowych buków i lip.
Sporym przeżyciem dla turystów będzie przejażdżka rowerem po wytyczonych szlakach. Wysiłek włożony w przejechanie tras Wokół Jastrowskich Jezior lub na Sosnową Górę – najwyższe wzniesienie w okolicy, będzie zrekompensowany wspaniałymi widokami i bliskim kontaktem z nieskażoną przemysłem i motoryzacją przyrodą.

Zabytki i atrakcje
Liczne zabytki sakralne znajdujące się na terenie gminy i miasta Jastrowie, świadczą o złożonej historii tych terenów. W Jastrowiu zobaczyć można neobarokowy kościół pw. Św. Michała Archanioła. W świątynie z 1913 roku znajdują się m.in. barokowy ołtarz z 1753 roku i kamienna chrzcielnica z 1800 roku.

Kościół pw. Najświętszej Marii Panny Królowej Polski (dawniej ewangelicki obecnie katolicki) wybudowano w latach 1880 -1882.
Na znajdującym się w mieście kirkucie zachowało się kilkadziesiąt kamiennych macew, świadczących o wielowiekowej tradycji żydowskich mieszkańców. Jastrowski kirkut jest jednym z najlepiej zachowanych cmentarzy żydowskich na terenie północnej Wielkopolski.
Nietypową atrakcja turystyczną są bunkry rakietowe, w których według planów, przechowywane miały być radzieckie głowice nuklearne. Obiekt, będący w zarządzie Nadleśnictwa Jastrowie, jest udostępniony do zwiedzania.

Aktywny wypoczynek
Rzeki znajdujące się na terenie gminy oferują możliwość spływów kajakowych. Płytnica, Piława czy Rurzyca oferują trasy płytkie i dość łatwe. Nie ma na nich wielu przeszkód, dzięki czemu są doskonałe do zaplanowania spływów rodzinnych z dziećmi oraz dla początkujących kajakarzy. Bardziej meandrujące fragmenty, z wartkim nurtem znajdziemy na Gwdzie, dzięki czemu szlak zaliczany jest do średnio trudnych.
Okolice możemy też zwiedzać pieszo i na rowerze. Wyznaczono kilka zróżnicowanych szlaków pieszych i pieszo-rowerowych, liczących od kilkunastu do ponad 80 km. Jednym z najciekawszych jest na pewno rowerowy szlak przebiegający trasą dawnej kolei. Jak wiele podobnych tras, również tory kolejowe na terenie gminy Jastrowie zostały zdemontowane po 1945 roku i wywiezione do dawnego Związku Radzieckiego. Po dawnych liniach kolejowych pozostały nasypy, wykorzystywane dziś jako drogi dojazdowe do pól, oraz część mostów i przepustów. Jako, że jeździły tędy pociągi, trasy doskonale nadają się do turystyki rowerowej – nie ma tu gwałtownych wzniesień, zjazdów czy zakrętów.