Schm.N.5
Schm.N.6
Ha.3
Do kolejnego schronu odcinka Ha. dotrzemy, idąc wzdłuż rowu strzeleckiego, chociaż latem ze względu na bujną roślinność może to być karkołomne zadanie. Jednosektorowy obiekt Ha.3 jest w znacznym stopniu zniszczony. Wkomponowany w roślinność wygląda bardzo malowniczo, co można zresztą powiedzieć o większości schronów na Wale Pomorskim. Znajdujące się w tym schronie stanowisko karabinu maszynowego umożliwiało […]
Schron Ha.B
Idąc wzdłuż transzei, dotrzemy do najbardziej interesującego obiektu na tym odcinku. Jest to najlepiej zachowany w tym rejonie schron obserwatora artyleryjskiego Ha.B. Budowa takiego schronu była ze wszech miar opłacalna, gdyż obserwator zapewniał skuteczność ognia artylerii strzelającej ogniem pośrednim, czyli takiej, której stanowiska były oddalone od frontu, a jej obsługi nie widziały celów. Zwiedzając schron […]
Ha.2
Schron dwusektorowy, posiadał dodatkowe pomieszczenie dla drużyny piechoty z pryczami i piecykiem.
Ha.1
Przypomina konstrukcją Ha.3, nie jest bardzo zniszczony. Jego walorem jest piękne położenie na wzgórzu.
Mostek na kanale
Mostek na sztucznym kanale stanowił zaporę zarówno dla czołgów, jak też piechoty. W latach osiemdziesiątych XX w. ustawiono w tym miejscu betonowe jeże, które były elementem skansenu bojowego.
Da.7
Sygnowany też jako F/a/24. Jednosektorowy schron z pomieszczeniem dla piechoty. Obecnie zrujnowany.
Da.5/6
Dwusektorowy schron z kopułą pancerną Da.5/6 miał identyczną konstrukcję jak omawiany wcześniej Da.3/4. Sektory ostrzału obydwu obiektów znakomicie się uzupełniały i pozwalały kontrolować znaczną cześć przesmyku oraz drogę Zdbice – Golce. Dość dobrze zachowała się elewacja wejściowa obiektu, która podczas wysadzania została przywalona stropem. Schron dysponował trzystrzelnicową kopułą pancerną, był więc dziełem pancernym oznaczanym symbolem […]
Odcinek Ha.
Odcinek umocnień oznaczanym symbolem Ha., którego znaczenie jest nieznane. Odcinek obejmuje 4 schrony oraz długi pas okopów znajdujących na półwyspie jeziora Zdbiczno i u jego nasady. System umocnień na półwyspie pozwalał dozorować południową część przesmyku Morzyca i północną zatokę jeziora Zdbiczno, w celu uniemożliwienia przeciwnikowi dokonywania przepraw.
Da.1
Zagadkowy i nietypowy obiekt o domyślnej sygnaturze Da.1, dziś bardzo zniszczony i ledwo widoczny. Był to mały schron o cienkich ścianach żelbetowych.
Da.3/4
Najsilniejszymi obiektami na odcinku drogi Zdbice-Golce była para identycznych dwusektorowych schronów bojowych z kopułami pancernymi. (Da.3/4 , Da.5/6) Pierwszy znajduje się na Górze Moritza, a drugi kilkaset metrów na północ. Schron Da.3/4 posiadał też oznaczenie Pz.W.964, które wskazywało, że mamy do czynienia z tzw. pancerwerkiem, czyli dziełem pancernym (niem. PanzerWerk). Nazwę tę stosowano w przypadku […]
Odcinek Dabersee (sygnatura Da.)
Nazwa pochodzi od niemieckiej nazwy Jeziora Dobre. Odcinek ciągnął się od wzgórza Kirchberg (Góra Kościelna) poprzez Moritzberg i wzdłuż zachodniego brzegu jeziora Dobre. Głównym celem budowy tych umocnień była obrona przesmyku Morzyca i zablokowanie ważnej drogi Zdbice –Golce. Znakomicie wykorzystano walory obronne terenu, które oferowały jeziora, strumienie, bagna i wzgórza. Wykopano dwie linie okopów, które […]
System zapór przeciwczołgowych
Po północnej stronie szosy, znajduje się fragment oryginalnej zapory przeciwczołgowej, będącej elementem umocnień Wału Pomorskiego. Betonowa zapora blokowała drogę biegnącą przez przesmyk Morzyca. Posiadała dwa rzędy prostokątnych gniazd na stalowe belki i okrągłe otwory, w które wsuwano drewniane pale. System zapór przeciwczołgowych był niezwykle ważny, gdyż podstawowym uzbrojeniem betonowych schronów Wału Pomorskiego były karabiny maszynowe, […]
Stra.7
Schron położony jest na niewielkim wzgórku w pobliżu brzegu jeziora Dybrzno. Był to obiekt jednosektorowy, o niskiej odporności. Dziś jest bardzo zrujnowany.
Odcinek Stranz (sygnatura Stra.)
Sygnatura pochodzi od nazwy wsi Stranz czyli Strączno. Zadaniem obrońców tego odcinka było zablokowanie przesmyku między jeziorami Dybrzno i Strączno. Oprócz jezior i wzgórzbwalory obronne terenu wzmacniało rozległe Syrenie Bagno (niem. Jungfernbruch), ciągnące się między jeziorami Dybrzno i Mielno (inaczej Zielno) i przez które płynie niewielki strumień. Fortyfikacje blokowały drogę do Nakielna, a ponadto broniły […]
Schm.N.3
Położony w terenie trudno dostępnym, nad pasmem bagien całkowicie zniszczony. Umożliwiał obronę południowej części odcinka taktycznego Schm.N.
Schron Ma.8
Schron o domyślnym oznaczeniu Ma.8 umiejscowiony jest na dominującym wzgórzu (GPS: 53.27805, 16.51944). Jest to stosunkowo nowoczesny obiekt, różniący się od schronów odcinka Be. Powstał w 1937 roku i posiadał dwa pomieszczenia – przedsionek oraz izbę bojową dla obsługi ckm. Część czołowa schronu jest zrujnowana, natomiast wciąż efektownie wygląda elewacja wejściowa pomalowana na maskujący kolor. […]
Odcinek Schmollensee Nord (sygnatura Schm.N)
Schmollensee Nord, czyli Jezioro Smolne Północ. Brzeg jeziora Smolne oferuje znakomite warunki do zorganizowania obrony. Tafla jeziora mogła być monitorowana przez stosukowo niewielkie siły, które skutecznym ogniem karabinów maszynowych uniemożliwiałyby próby przeprawy.
