Be.13

Schron o odporności B1 dysponował przedsionkiem i izbą dla obsługi ckm. Załoga we współdziałaniu z piechotą broniącą fortyfikacji polowych mogła skutecznie uniemożliwiać przeprawę przez bagna. Bunkier jest dziś mocno zniszczony.

Be.14

schron

Schron o odporności B1 dysponował przedsionkiem i izbą dla obsługi ckm. Załoga we współdziałaniu z piechotą broniącą fortyfikacji polowych mogła skutecznie uniemożliwiać przeprawę przez bagna. Bunkier jest dziś mocno zniszczony.

Be.15

Schron Be.15 składał się niegdyś z izby bojowej oraz przedsionka. Dziś jest kompletnie zrujnowany. Ze wzgórza roztacza się imponujący widok na zakole Dobrzycy i pozostałości dawnego mostu. To wyjątkowo malownicze miejsce. Bunkier umożliwiał prowadzenie ognia w kierunku południowo-wschodnim, wzdłuż drogi do Ostrowca, natomiast żołnierze w okopach mogli skutecznie ostrzeliwać most, po którym zostały jedynie pale […]

Odcinek Be. (sygnatura Be.)

schron

W większości publikacji przyjęło się oznaczać ten odcinek Wału Pomorskiego symbolem Be., którego znaczenie jest nieznane. Nie ma też pewności, czy to prawidłowe oznaczenie, gdyż w żadnym z 15 schronów przypisywanych do tego odcinka nie zachowała się oryginalna sygnatura. Badacze fortyfikacji zakładają, że odcinek Be. rozciągał się od Dobrzycy do północnego brzegu jeziora Chmiel Mały. […]

Strau.N.1

Lekki obiekt jednoizbowy o klasie odporności C. Sygnatura oryginalna nie zachowała się.

Strau.N.3

Lekki obiekt jednoizbowy o klasie odporności C. Sygnatura oryginalna nie zachowała się.

Strau.N.6

schron

Lekki schron (odporność C) składający się z przedsionka, izby dla drużyny piechoty oraz pomieszczenia bojowego, które jest stosunkowo małe i zajmuje prawy narożnik w przedniej części obiektu. Dobrze zachowane wyjście awaryjne w przedsionku. Nad strzelnicami broni ręcznej napisy z sygnaturami i datą budowy Strau.N.6. i 1936.

Strau.N.9

schron

Obiekt jednosektorowy o odporności B1, który umożliwiał prowadzenie ognia w kierunku rozwidlenia dróg. W elewacji wejściowej bardzo dobrze zachowane stanowisko obserwatora zewnętrznego. Schron składał się z przedsionka, izby dla drużyny piechoty oraz pomieszczenia bojowego. Pomimo znacznego stopnia zniszczenia porośnięty mchem bunkier wygląda malowniczo. Zachowana oryginalna sygnatura Strau.N.9.

Strau.N.11

Lekki obiekt jednosektorowy składający się z przedsionka, izby dla drużyny piechoty oraz pomieszczenia bojowego dla obsługi ckm. Odporność klasy C. W tylnej części posiada stanowisko dla obserwatora zewnętrznego. Wnętrze schronu jest zniszczone. Uwagę zwraca świetnie zachowane wyjście awaryjne. Nad strzelnicą broni ręcznej napis z sygnaturą Strau.N.11

Strau.N.13

schron

Lekki, jednoizbowy schron o odporności C zachowany w dość dobrym stanie. Na ścianie czołowej znajdują się napisy z sygnaturą i rokiem budowy 1936.

Strau.N.12

Lekki, jednoizbowy schron o odporności C zachowany w dość dobrym stanie. Na ścianie czołowej znajdują się napisy z sygnaturą i rokiem budowy 1936.

Odcinek Strauchheide Nord (sygnatura Strau.N.)

schron

Miano Strau.N. pochodzi od niemieckiej nazwy lasu Strauchheide lub Harmelsdorfer Strauchheide. Polski odpowiednik Las Rutwicki nawiązuje do tej drugiej wersji. Na międzywojennych mapach widnieje jeszcze inna nazwa tego kompleksu – Gutsforst Stibbe, czyli Las Majątku Ziemskiego w Zdbowie.

Schron Gall.1

schron

Jest to jedyny obiekt dwusektorowy na odcinku Gall. Stanowiska ogniowe ckm osłaniane były przez dwie płyty stalowe 2P7. Do wnętrza prowadzi jedno wejście. Na elewacji wejściowej znajdują się wyloty wentylacji osłonięte siatką drucianą oraz wyprowadzenie kabla telefonicznego. Nad strzelnicą obrony wewnętrznej widnieją sygnatury Gall.1 i E/a/8. Przedsionek i izba dla drużyny piechoty są dobrze zachowane. […]

Schron Gall.1A

schron

Obiekt jednosektorowy składający się z przedsionka, izby dla drużyny piechoty oraz pomieszczenia bojowego dla obsługi ckm. Odporność klasy B1. Zniszczeniu uległa izba bojowa, ale znakomicie zachowane są przedsionek i pomieszczenie dla drużyny piechoty. Znajdziemy tam wyjście awaryjne, typowe nisze i wyraźne opisy. Nad strzelnicami obrony wewnętrznej widnieją oryginalne sygnatury Gall.1A i E/a/9.

Gall.2

schron

Ten duży obiekt po-wstał w latach 1936-1937 i składał się aż z sześciu pomieszczeń: przedsionka, izby dla żołnierza dyżurującego przy strzelnicy zewnętrznej, izby dla drużyny piechoty, pokoju dowódcy, węzła łączności oraz izby bojowej dla obsługi ckm. Niestety, ten niezwykle interesujący obiekt jest bardzo zniszczony. Uwagę zwraca elewacja wejściowa pomalowana na ciemnobrunatny kolor maskujący. Na ścianie […]

Gall.4

Mocno zniszczony. Mały, jednosektorowy, jednoizbowy obiekt o odporności B1.

Gall.3

Mocno zniszczony. Mały, jednosektorowy, dwuizbowy obiekt o odporności B1.

Schron Gall.5

Sygnatura domyślna. Schron bierny przeznaczony do obserwacji artyleryjskiej wzniesiony w 1935 r. Wyposażony niegdyś w kopułę pancerną obserwatora typu 44P8. Schron jest mocno zrujnowany i częściowo zasypany. Warto zwrócić uwagę na elewację wejściową, gdzie oprócz wejścia, otworów wentylacyjnych i wyprowadzenia linii telefonicznych znajduje się zewnętrzne stanowisko obserwatora (drugie w tym schronie). Obserwator lokował się w […]

Schron Gall.6

Obiekt jednosektorowy i jednoizbowy, starego typu wzniesiony w 1932 r. (może nawet w 1931 r.) Stanowisko ogniowe chronione było płytą stalową o grubości 4 cm. Ściany odlane z betonu na szalunku z blachy falistej. Schron jest dziś kompletnie zniszczony.

Schron Gall.8

schron

Obiekt jednosektorowy, wybudowany w 1936 r. Składał się z przedsionka oraz izb dla drużyny piechoty i bojowej dla obsługi ckm. Dość dobrze zachowane są przedsionek i pomieszczenie dla drużyny piechoty. Po wysadzeniu strop izby bojowej ustawił się w pozycji pionowej, co nadaje obiektowi spektakularny wygląd. W przedsionku znajduje się wyjście awaryjne oraz nisze na sprzęt […]

Schron Gall.9

Obiekt jednosektorowy składający się z przedsionka, izby pogotowia oraz stanowiska ogniowego ckm w kazamacie o grubości płyt stalowych 100 mm. Obiekt bardzo zniszczony. Najlepiej zachował się przedsionek z wyjściem awaryjnym. Nad strzelnicą obrony wewnętrznej widnieje sygnatura Gall.9. Odporność schronu B1.

Odcinek Gallberge (sygnatura Gall.)

schron

Miano odcinka Gall. nawiązywało do nazwy grupy wzgórz Gallberge. W literaturze dotyczącej tych fortyfikacji nazwę tę tłumaczy się jako Góry Galów. Wprawdzie niemiecki odpowiednik takiej nazwy brzmiałby Gallier Berge, ale nie jest wykluczone, że jest to prawidłowa etymologia. Nazwa mogła być związana z zapomnianą dziś lokalną legendą o starożytnym obozowisku Galów.

Pr.West.11

schron

Obiekt ten powstał prawdopodobnie dopiero w 1936 r. jako stanowisko dowodzenia odcinkiem. Jego konstrukcja jest unikatowa w skali Pommernstellung, gdyż istniały jedynie dwie takie budowle, przy czym drugi obiekt Pr.Ost.13 jest dziś bardzo zniszczony. Pr.West.11 jest schronem biernym o grubości ścian 100 cm. Do jego wnętrza prowadzi jedno wejście, które osłaniane było zarówno boczną strzelnicą […]

Pr.West.9

Obiekt jest kompletnie zrujnowany i zasypany. Niegdyś schron mieścił stanowisko obserwatora chronione poziomą płytą stalową z otworem na przyrząd optyczny. Ze wzgórza roztacza się imponujący widok na cały odcinek Pr.West. Obserwator miał zapewnioną łączność telefoniczną z bateriami artylerii i schronem dowodzenia. Mógł obserwować skutki ognia i przekazywać artylerzystom precyzyjne poprawki, zwiększając wydatnie skuteczność rażenia.

Pr.West.8

Jest to mocno zniszczony schron wzniesiony w 1935 r. Składał się z przedsionka i izby bojowej chronionej niegdyś płytą stalową ze strzelnicą. Grubość ścian wynosiła 100 cm (odporność B1). 200 m na zachód od obiektu Pr.West.8 znajduje się schron pozorny, czyli obiekt który miał wprowadzać w błąd przeciwnika.