Muzeum Ziemi Wałeckiej działa od 1982 r. Oficjalna inauguracja nastąpiła w 1984 r.
W jego zasobach znajdują się zbiory dokumentujące: pradzieje ziemi wałeckiej, początki osadnictwa, powstanie i rozwój miast, rozwój polityczny i kulturalny od XVI do XVIII wieku, archiwalia dotyczące starostwa wałeckiego z XVII i XVIII wieku, dokumenty obrazujące sytuację po rozbiorach, okres międzywojenny, wybuch II wojny światowej, budowę i przełamanie Wału Pomorskiego a także powojenne losy kombatantów, osadników i odbudowę miasta ze zniszczeń.
Muzeum Ziemi Wałeckiej organizuje liczne wystawy czasowe o szerokiej tematyce – historyczne, etnograficzne, fotograficzne, biograficzne, przedstawiające sztukę dawno, jak i współczesną itd.
Muzeum prowadzi też badania archeologiczne, organizuje konferencje naukowe oraz liczne imprezy towarzyszące wystawom – pokazy walk, festyny, prelekcje.
Tradycją stały się już kameralne koncerty organizowane w muzealnej piwniczce.
W planach Muzeum Ziemi Wałeckiej jest poszerzenie oferty wystawienniczej o elementy związane z powojenną historią regionu, podkreślające jego wielokulturowość i opowiadające o losach mieszkańców tego regionu w trudnych powojennych czasach.
Oddziałem Muzeum jest Skansen Fortyfikacyjny – Grupa Warowna Cegielnia.
