Skansen Fortyfikacyjny Grupa Warowna “Cegielnia” to oddział Muzeum Ziemi Wałeckiej działający od 2013 roku. W skład skansenu wchodzą schrony typu B, tzw. B – Werki, będące częścią umocnień Wału Pomorskiego.
Grupa Warowna Cegielnia znajduje się między jeziorami Zamkowym i Chmiel Duży. Ze względu na naturalne cechy obronne terenu w latach 1932-1936 wybudowano tu schrony kryjące stanowiska broni maszynowej o szerokim polu ostrzału dzięki zastosowaniu kopuł pancernych, pomieszczenia kryjące polowe armaty przeciwpancerne i stanowiska dla obserwatorów. W 1944 roku przystąpiono do rozbudowy fortyfikacji. Zaczęły się pojawiać dodatkowe stanowiska strzelnicze, przeszkody przeciwpiechotne i przeciwpancerne, żelbetonowe stanowiska obserwacyjno – bojowe. Pozycje wzmocniono w 1944 roku kilkoma małymi schronami zwanymi potocznie Tobrukami.
25 i 26 stycznia 1945 roku umocnienia zostały obsadzone wzmocnionymi siłami niemieckimi. Wojska radzieckie rozpoczęły tu pierwsze dziania 31 stycznia, od 6 lutego był prowadzony regularny ostrzał nękający z moździerzy i lekkiej artylerii. 11 lutego Niemcy porzucili grupę warowną.
Schrony zostały wysadzone przez polskich i rosyjskich saperów na przełomie lutego i marca 1945 roku, w kolejnych latach rozebrano zasieki, zasypano rowy, teren zaś zmieniał wygląd w efekcie wydobywania piasku i utworzenia wysypiska śmieci. W latach 80. XX weku pozostałości jednego ze schronów zawaliły się w wyniku podkopania. Teraz zwalone w nietypowy sposób pozostałości schronu stanowią wyjątkową atrakcję skansenu.
W skansenie, oprócz zwiedzania schronów, można również obejrzeć ekspozycję pojazdów militarnych i różnych pamiątek związanych z okresem II wojny światowej. Na terenie skansenu organizowane są różnego rodzaju inscenizacje historyczne i tematyczne imprezy związane z militariami i kulturą XX wieku. Ponadto organizowane są także kolejne edycje Rajdu Szlakiem Fortyfikacji Wału Pomorskiego.
Odwiedzając skansen można skorzystać z usługi przewodnickiej (w języku polskim, angielskim i niemieckim) i wziąć udział w lekcjach muzealnych. Aktualna oferta edukacyjna dostępna na stronie skansenu.
Dostęp dla zwiedzających w sezonie letnim (maj-wrzesień):
- wtorek-piątek w godzinach od 9.00 do 17.00,
- sobota-niedziela w godzinach od 10.00 do 18.00.
Cennik:
- bilet normalny – 10 zł,
- bilet ulgowy – 5 zł (dla dzieci i młodzieży do 18 roku życia),
- bilet należy zakupić w kasie biletowej niezwłocznie po wejściu na teren przed rozpoczęciem zwiedzania,
- opłata za przewodnika – grupa zorganizowana do 15 osób po wcześniejszym umówieniu w cenie 50 zł.
Na terenie skansenu istnieje możliwość rozpalenia ogniska za dodatkową opłatą.
