Pr.West.4
Schron jest zniszczony wybuchem, jednak ruiny wciąż warte są odwiedzenia. W części czołowej widoczne są elementy mocowania (kotwy i powierzchnie oporowe) kazamaty pancernej 5P7, która osłaniała stanowisko ogniowe ciężkiego karabinu maszynowego (ckm). W schronie było ponadto pomieszczenie pogotowia (dziś bardzo zrujnowane) oraz przedsionek z wyjściem awaryjnym. Nad strzelnicą obrony wewnętrznej widnieją oryginalne sygnatury i rok […]
Pr.West.2
Schron połączony podziemnym chodnikiem komunikacyjnym zwanym poterną ze schronem Pr.West.3. Umożliwiało to bezpieczne i skryte przemieszczanie się żołnierzy między bunkrami. Stanowiła też schronienie przed ogniem artylerii, chociaż to oferowały same schrony o odporności B1. Chodnik komunikacyjny ma długość 30 m, szerokość 80 cm i wysokość 150 cm. Jest dostępny również dziś i można go bezpiecznie […]
Pr.West.3
Schron połączony podziemnym chodnikiem komunikacyjnym zwanym poterną ze schronem Pr.West.2. Umożliwiało to bezpieczne i skryte przemieszczanie się żołnierzy między bunkrami. Stanowiła też schronienie przed ogniem artylerii, chociaż to oferowały same schrony o odporności B1. Chodnik komunikacyjny ma długość 30 m, szerokość 80 cm i wysokość 150 cm. Jest dostępny również dziś i można go bezpiecznie […]
Pr.West.7
Wzniesiony został w 1935 r. Izba bojowa chroniona była kazamatą 5P7. Obiekt ten jest dziś bardzo zniszczony.
Odcinek Preussendorf West (sygnatura Pr.W.)
Preussendorf West, czyli Prusinowo Zachód. Schrony tego odcinka znajdują się na otwartym terenie na zachód od drogi Prusinowo – Nakielno. Ruiny obiektów fortyfikacyjnych otoczone są polami uprawnymi. Ich położenie można zidentyfikować, gdyż stanowią swojego rodzaju wyspy porośnięte lasem lub zaroślami. Oglądanie części schronów nie jest możliwe w okresie wegetacji roślin. Poruszając się wzdłuż drogi do […]
Pr.Ost.3
W niewielkiej odległości od schronu-garażu znajduje się bunkier, którego osobliwością było posiadanie pomieszczenia bojowego z kopułą pancerną. Jej typ jest dziś trudny do określenia (prawdopodobnie kopuła z dwoma strzelnicami 3aP7) Posiadał on niewielki przedsionek i pomieszczenie odpoczynku, które zostały poważnie zniszczone w wyniku wysadzania po II wojnie światowej.
Pr.Ost.2
Podobnie jak Pr.Ost.1 powstał w 1932 r. i dysponował odpornością klasy B1. Obiekt jest dziś mocno zniszczony, ale można rozpoznać jego dawny układ. Załoga bunkra mogła prowadzić ogień w kierunku południowo-wschodnim.
Pr.Ost.4A
Jest dobrze zachowanym schronem-garażem dla działonu armaty przeciwpancernej 37 mm PaK 36. Do wnętrza można było się dostać przez dwuskrzydłowe drzwi garażu lub boczne wejście dla piechoty. To drugie prowadziło do przedsionka i nie było osłaniane strzelnicą broni ręcznej. Na ścianie przedsionka znajdują się wyraźne sygnatury obiektu oraz godło III Rzeszy – stylizowany czarny orzeł, […]
Pr.Ost.1
Jest to jednosektorowy obiektem o zwiększonej odporności B1. Dysponował jednym wejściem, prowadzącym do przedsionka. Izba bojowa służyła też do odpoczynku dla załogi. Pomimo tego, że obiekt jest mocno zniszczony eksplozją materiałów wybuchowych, na jednej z wewnętrznych ścian zachowała się oryginalna sygnatura E/a/26.
Pr.Ost.11
Schron, do którego można dotrzeć bez konieczności deptania pól uprawnych. Obiekt ma bardzo dobrze zachowaną elewację wejściową i przedsionek. Wzniesiono go w 1932 r.
Pr.Ost.13
Pr.Ost.13 to schron dowodzenia odcinkiem Preussendorf Osten, czyli Prusinowo Wschód. Położony w sąsiedztwie schronów Pr.Ost.12 i Pr.Ost.8, na polu uprawnym, przez co dotarcie do nich jest utrudnione. Obiekt zrujnowany.
Pr.Ost.12
Sygnatura oryginalna. Pr.Ost.12 to schron obserwacyjny. Położony w sąsiedztwie schronów Pr.Ost.13 i Pr.Ost.8, na polu uprawnym, przez co dotarcie do nich jest utrudnione.
Schron pozorny
Schron pozorny położony w sąsiedztwie schronów Pr.Ost.13, Pr.Ost.12 i Pr.Ost.2, na polu uprawnym, przez co dotarcie do nich jest utrudnione.
Pr.Ost.8
Pr.Ost.8 to schron bojowy z kazamatą. Położony w sąsiedztwie schronów Pr.Ost.13 i Pr.Ost.2, na polu uprawnym, przez co dotarcie do nich jest utrudnione.
Pr.Ost.5
Schron, który znajduje się na niewielkim wzniesieniu. Jest to mocno zniszczony obiekt. Składał się z dwóch pomieszczeń – przedsionka i izby bojowej. Do wnętrza można się dostać od strony czołowej. W przedsionku zachowały się strzelnica wewnętrzna, wyjście awaryjne oraz nisza na skrzynkę dystrybucyjną instalacji telefonicznej. Nad strzelnicą zachowały się napisy z sygnaturami – Pr.Ost.5 i […]
Pr.Ost.7.
Był to bierny bunkier przeznaczony dla działka przeciwpancernego 37 mm i jego załogi. Schron jest mocno zniszczony, ale z obiektem tego samego typu zapoznamy się na Wroniej Górze.
Pr.Ost.9
Schron Pr.Ost.9 ma unikatowe cechy a ponadto dotrwał do naszych czasów w prawie nienaruszonym stanie. Schron Pr.Ost.9 zdecydowanie różni się od większości obiektów spotykanych na Wale Pomorskim. Powstał w 1932 r. Jest to niewielki obiekt jednoizbowy o małej odporności. Grubość ścian wynosiła 60 cm, a płyta stalowa, chroniąca stanowisko ckm, ma grubość 4 cm. Płyta […]
Pr.Ost.10
Znajduje się na skraju lasu, 200 metrów na zachód od brzegu jeziora Nakielno. Umożliwiał prowadzenie ognia w kierunku zachodnim. Przed oczyma obsługi ckm rozciągał ogromny obszar pól. Załoga mogła bardzo skutecznie ostrzeliwać ogniem flankującym przeciwnika nacierającego z Prusinowa w kierunku Nagórza. Obiekt powstał w 1932 r., jego ściany miały grubość 100 cm, ale płyta stalowa […]
Odcinek Preussendorf Ost (sygnatura Pr.Ost.)
Preussendorf Ost, czyli Prusinowo Wschód. Nazwa odcinka Pr.Ost. jest skrótem od słów Preussendorf Osten, czyli Prusinowo Wschód i rozciąga się od jeziora Nakielno do drogi gruntowej Prusinowo – Nakielno. Był to najbardziej wysunięty na wschód z grupy odcinków, których zadaniem była obrona blisko dziesięciokilometrowego pasa terenu pozbawionego większych jezior, czyli naturalnej bariery dla nacierającego przeciwnika. […]
Na.1
Jesteśmy w wyjątkowo urokliwym miejscu, schrony otacza dorodny las bukowy, a z wysokiego brzegu rozciąga się wspaniały widok na malownicze jezioro. Schron Na.2 był jednoizbowym obiektem wzniesionym w 1935 r. Jest niestety bardzo mocno zniszczony.
Na.1
Jesteśmy w wyjątkowo urokliwym miejscu, schrony otacza dorodny las bukowy, a z wysokiego brzegu rozciąga się wspaniały widok na malownicze jezioro. Trzyizbowy schron Na.1 jest dość dobrze zachowany (sygnatura oryginalna, gdyż widniała na zewnętrznej stronie jeszcze w latach dziewięćdziesiątych XX w.). Dobrze wygląda elewacja z dwoma otworami wejściowymi. W przedsionku obejrzeć możemy wyjście awaryjne i […]
Na.6
Był to obiekt jednoizbowy, którego załoga mogła prowadzić ogień wzdłuż drogi do Dzikowa. Ze względu na blokowanie tego szlaku komunikacyjnego Na.6 miał zwiększoną odporność B1 (grubość żelbetowych ścian 100 cm). Poniżej schronu i drogi przebiega rów przeciwczołgowy, który łączył brzegi jezior.
Na.8
Sygnatura domyślna. Obiekt znajduje się po prawej stronie drogi i jest dość dobrze widoczny. Położony na paśmie wzgórz dominujących nad terenem rozciągającym się w kierunku południowo-wschodnim. Schron Na.8 był obiektem jednokomorowym o odporności klasy C.
Na.7
Sygnatura domyślna. Obiekt znajduje się po prawej stronie drogi i jest dość dobrze widoczny. Położony na paśmie wzgórz dominujących nad terenem rozciągającym się w kierunku południowo-wschodnim. Na.7 miał trzy pomieszczenia: przedsionek oraz izby dla drużyny piechoty i obsługi ckm.
Na.10
Schron Na.10 zbudowany na wzgórzu, z którego rozciąga się piękny widok na położone w dole jezioro Nad wewnętrzną strzelnicą widnieją sygnatury – Na.10 i E/b/6, a po prawej stronie znajduje się wyjście awaryjne z zachowanymi metalowymi zawiasami. Na ścianie dobrze zachowanego przedsionka odnajdziemy też rok budowy 1935. W znacznie gorszym stanie jest izba dla drużyny […]
