Pil.1
Załoga bunkra Pil 1 miała za zadanie kontrolować ogniem rejon dużego jazu na Pilawie, we współdziałaniu ze schronami sąsiedniego odcinka Br. Schron ten składał się z przedsionka oraz izb bojowej i pogotowia. Zbudowano go w 1936 r. w klasie odporności B1. Schron jest w bardzo dobrym stanie.
Pil.2
Jednosektorowy, posiadał klasę odporności C i składał się z przedsionka oraz izby bojowej. Jest bardzo malowniczo położony na wysokim brzegu rozlewiska Piławy. Jego stan zachowania jest dobry. Można tam obejrzeć wiele napisów eksploatacyjnych i napisy z sygnaturą oraz datą budowy.
Pil.4
Sygnatura oryginalna. Bunkier w znacznym stopniu zachowany, składał się z przedsionka z dwoma wejściami oraz izb pogotowia i bojowej. Była to budowla lekka o klasie odporności C. Nieopodal znajduje się też „Tobruk”.
Pil.4A
Sygnatura domyślna, bunkier o klasie odporności C. Był to obiekt jednosektorowy, bez izby pogotowia. Kompletnie zniszczony. W jego sąsiedztwie wzniesiono dobrze zachowany bunkier typu Ringstand 58c.
Pil.5
Sygnatura domyślna, bunkier o klasie odporności B1. Był to obiekt jednosektorowy, składający się z izby bojowej i do dziś dość dobrze zachowanego przedsionka. Nad wejściem znajduje się żelbetowy okap.
Pil.6
Sygnatura domyślna, bunkier o klasie odporności B1.
Pil.7
Schron jednosektorowy; składający się z izb bojowej, pogotowia i przedsionka; częściowo zrujnowany; wyrwane wszystkie elementy metalowe i zburzone ściany działowe; klasa odporności B1.
Pil.8
Sygnatura oryginalna, rok budowy 1936; schron jednosektorowy; klasa odporności B1; częściowo zrujnowany.
Pil.13
Ten dobrze zachowany schron składał się z przedsionka z dwoma wejściami oraz izb pogotowia i bojowej. Zachowały się liczne napisy eksploatacyjne i częściowo pancerze strzelnic obrony wewnętrznej.
Cmentarz radziecki
Na cmentarzu przy radzieckiej bazie wojskowej chowano zmarłych żołnierzy i członków ich rodzin w okresie od 1945 do 1992 r. Wśród 344 mogił aż 146 opatrzono podpisem „nieznany”. Tak znaczna liczba anonimowo pochowanych osób stanowi pewną zagadkę. Większość grobów pochodzi z okresu 1945-1967. Później odbywały się tu jedynie pochówki zmarłych dzieci. W 2007 r. na […]
Izba muzealna
Przy ulicy Orła Białego 25 mieści się prywatna Izba Muzealna Historii Bornego Sulinowa i okolic. Imponująca liczba eksponatów z czasów niemieckiego poligonu i radzieckiej bazy wojskowej prezentowana jest w garażu. Znajdują się tam sowieckie i niemieckie mundury, egzemplarze broni, hełmy, elementy wyposażenia żołnierskiego, propagandowe plakaty, tablice informacyjne, fotografie, odznaczenia wojskowe, butelki, banknoty i mnóstwo innych […]
Historia w graffiti
Po prawej stronie ul. Orła Białego znajduje się długi betowy płot oddzielający miasto od niezagospodarowanych terenów byłych magazynów wojskowych. To niezbyt estetyczne ogrodzenie wykorzystano do upamiętnienia historii miasta, umieszczając na nim kilkadziesiąt wielkich reprodukcji archiwalnych zdjęć z czasów niemieckich, radzieckich i polskich. Zdjęcia są opatrzone ciekawymi opisami.
Ratusz
Budynek dzisiejszego ratusza powstał w latach trzydziestych XX w. jako komendantura poligonu Gross Born. Po II wojnie światowej gmach pełnił funkcje garnizonu i sztabu stacjonującej w Bornym Sulinowie 6 Witebsko-Nowogrodzkiej Gwardyjskiej Dywizji Zmechanizowanej. W latach 1996-1997 gmach zmodernizowano, dodając mu wieżyczkę z zegarem. Powstał wtedy ratusz nowego polskiego miasta Borne Sulinowo, który liczy sobie trzydzieści […]
Kasyno oficerskie
Obiekt ten powstał w latach 1935-1936 jako reprezentacyjne kasyno oficerskie nad jeziorem Pile. Był to najwspanialszy budynek w całym kompleksie. Znajdowały się tam elegancka restauracja oraz olbrzymia sala koncertowo-widowiskowa mogąca pomieścić ok. 1000 osób. Po przejęciu Bornego Sulinowa przez armię radziecką w budynku mieścił się Garnizonowy Dom Oficera. Funkcjonowały tam szkoła muzyczna, biblioteka, kino i […]
Willa Guderiana
Willą Guderiana nazywany jest dziś dawny budynek (a właściwie jego pozostałości), który wykorzystywano jako zakwaterowanie dla odwiedzających niemiecki garnizon wysokich rangą gości. Budowla powstała w latach trzydziestych XX w. w stylu odbiegającym od innych koszarowych gmachów. Architektura willi nawiązywała do tzw. stylu ojczyźnianego i jej górna kondygnacja miała konstrukcję ryglową. Obiekt położony jest na niewielkim, […]
Willa gen. Dubynina
Budynek powstał w latach trzydziestych XX w. jako dom komendanta i był użytkowany do 1944 r. przez dowódcę garnizonu gen. Wilhelma Thoferna. W latach 1945-1992 mieścił się tam hotel dla wyższych oficerów sowieckich, przy czym w ostatnich latach istnienia sowieckiej bazy wojskowej okresowo przebywał tam dowódca radzieckiej Północnej Grupy Wojsk – gen. Wiktor Dubynin.
Marina
To mały port przystosowany do przybijania, cumowania i postoju jachtów oraz innych niewielkich jednostek pływających. Znajduje się tam piękna plaża, restauracja z werandą w formie wielkiej łodzi i ośrodek konferencyjny z hotelem.
Promenada
Promenada prowadzi wzdłuż brzegu jeziora Pile. Tą niezwykle atrakcyjną trasą przejdziemy około jednego kilometra aż do Plaży Marina. Po drodze możemy zwiedzić ścieżkę edukacyjno-przyrodniczą na półwyspie Głowa Orła oraz Plażę Zieloną.
Wyspa
Do 1945 r. wyspę nazywano Rodberg. Nazwę tę tłumaczyła stara i zapomniana legenda o rozbójniku Rode, który miał tam chować zrabowane pieniądze. Wyspa stanowi dziś wyjątkową atrakcję dla płetwonurków, gdyż w pobliżu jej brzegu znajduje się tzw. zatopiony las. Porównanie mapy z początku XX w. z obecnym kształtem wyspy wskazuje, że faktycznie jej północno-wschodnia część […]
G.B.1
Obiekt jednosektorowy, bardzo zniszczony.
G.B.2
Obiekt jednosektorowy, bardzo zniszczony.
G.B.3
Obiekt jednosektorowy, bardzo zniszczony.
G.B.10
Jest mocno zniszczony. Składał się z izb bojowej i pogotowia oraz przedsionka. Położone na skraju polany ruiny wyglądają bardzo malowniczo.
G.B.11
Był to obiekt jednosektorowy i jednokomorowy umożliwiający prowadzenie ognia w kierunku południowym, w stronę jeziora. Bardzo zniszczony.
G.B.9
Obiekt nie ma stropu, lecz dobrze widoczne są izby bojowa i pogotowia oraz przedsionek. Dobrze zachowane są pancerze strzelnic wewnętrznych.
